Kenner aan het woord:


Jacinta Peerlkamp, consultant verkeers­veiligheid bij VeiligheidNL

In de afgelopen tien jaar was het aantal verkeers­slachtoffers met ernstig letsel in Nederland niet zo hoog als in 2018. Dat blijkt uit analyse van het Letsel Informatie Systeem van VeiligheidNL. Jacinta Peerlkamp, senior consultant verkeers­veiligheid bij VeiligheidNL, is ervan overtuigd dat het aantal slachtoffers omlaag kan.

Wat baart jou het meest zorgen aan de Nederlandse verkeerssituatie?

“Uit analyses van cijfers uit het Letsel Informatie Systeem, het LIS, blijkt dat bij ongevallen heel vaak fietsers betrokken zijn. Met name tieners en ouderen. Vanwege de vergrijzing verwachten we dat het aantal ouderen in verkeers­ongevallen zal blijven toenemen. Er raken trouwens ook veel oudere voetgangers gewond op straat, meestal doordat ze vallen op straat. Dat zijn formeel geen verkeers­slachtoffers, daarom krijgt die groep nu nauwelijks aandacht. Dat zou wat mij betreft moeten veranderen. Want door bijvoorbeeld meer aandacht te hebben voor scheefliggende stoeptegels, slecht zichtbare obstakels en gladheids­bestrijding op voetpaden kan een deel van deze ongevallen wel voorkomen worden. Ook tieners zullen een kwetsbare doelgroep blijven. Zij nemen nu eenmaal wat sneller risico’s en zijn zich niet altijd bewust van wat verkeersveilig gedrag is.”

Het Letsel Informatie Systeem, wat is dat?

“Het LIS is een database met cijfers over ongevallen en letsel in Nederland. Sinds 1997 registreren veertien ziekenhuizen verspreid over Nederland hier onder andere hoeveel mensen naar hun Spoed­eisende Hulp-afdeling komen na een verkeersongeval en welk letsel zij hebben. Bij VeiligheidNL hebben we onlangs de verkeersongevalscijfers van de afgelopen tien jaar geanalyseerd. In 2018 blijken ongeveer 123.000 verkeers­slachtoffers behandeld te zijn op de Spoedeisende Hulp. De helft had ernstig letsel, wat wil zeggen dat zij bijvoorbeeld letsel aan de organen of een gebroken bot hadden. Dit aantal is sinds 2009 met 18% gestegen. Vooral fietsers belanden steeds vaker op de Spoedeisende Hulp na een ongeval.”

Dit is VeiligheidNL

VeiligheidNL is een onafhankelijk expertise­centrum dat zich inzet om veilig gedrag in een veilige omgeving te stimuleren. Het helpt mensen hun veiligheid te vergroten in en om het huis, maar ook op straat, op school en op het werk. Samen met zijn partners streeft het naar minder ongevallen, leed, verzuim en medische kosten.

Hoe draagt registreren bij aan veiliger verkeer?

“Doordat we monitoren hoeveel en wat voor letsel er ontstaat door verkeersongevallen en waar dit veel gebeurt, kunnen we patronen ontdekken. We doen verschillende soorten onderzoek, meestal in opdracht van overheden. Op basis van de onderzoeken brengen we advies uit voor een gedrags­veranderings­strategie en helpen we deze te implementeren en te evalueren. Zo’n onder­zoek kan dus een analyse van de landelijke LIS-gegevens zijn, maar momenteel ben ik bijvoorbeeld ook bezig met ongevallen­registratie specifiek in Utrecht. Ik help drie Utrechtste ziekenhuizen met het verbeteren van hun verkeersongevallenregistratie. Bij een eerdere registratie in Friesland hebben we bijvoorbeeld al gemerkt hoe nuttig goede registratie kan zijn. We kwamen erachter dat op één specifieke locatie regelmatig ongevallen met fietsers waren. Dit bleek een bouwlocatie te zijn en de oplossing bleek vrij simpel: de rijplaten verwijderen. De werk­zaam­heden waren daar immers al afgerond.

Ook ontwikkelen we lespakketten op basis van ons onderzoek, zoals Split the Risk!, dat dankzij de provincie Noord-Holland en het ROV Zuid-Holland gratis beschikbaar is voor een aantal scholen. Ook voor Doortrappen ontwikkelden we informatie­materialen. En ik deel cijfers van onze onderzoeken graag op congressen en andere bijeenkomsten. Daarbij vertel ik over casussen die uiteindelijk duidelijk tot verbetering hebben geleid. Want ons doel is nooit alleen kennis delen, maar ook bewust­wording creëren en activeren.”