Met een “rondje bestuurders” op zoek naar kansen
Interview met Bram Meijer
Hoe maken bestuurders in Zuid-Holland een punt van nul verkeerslachtoffers? Door zich op lokaal en regionaal niveau in te zetten voor verkeersveiligheid. Het ROV Zuid-Holland wil daarbij zo goed mogelijk ondersteunen. Voor de zomer ging Bram Meijer, voorzitter van het ambassadeursnetwerk, daarom met veertien bestuurlijke ambassadeurs in gesprek: welke kansen zien zij om het netwerk nog beter te benutten?
“De aanleiding voor deze ronde was niet zo positief”, vertelt Bram. “Het aantal mensen dat gewond raakt of omkomt in het verkeer neemt namelijk, na een jarenlange daling, sinds 2018 weer toe. In Zuid-Holland komen gemiddeld zestien mensen per dag niet veilig thuis uit het verkeer. Dat zijn cijfers waar ik van schrik, vooral als ik bedenk hoeveel verdriet dat veroorzaakt voor heel veel inwoners van onze provincie.”
Focus op ander gedrag
Deze bezorgdheid leeft ook bij de ambassadeurs, merkte Bram tijdens de gesprekken. Samen met de programmamanager van het ROV Zuid-Holland ging hij langs bij veertien bestuurders van stedelijke en landelijke gebieden. “Ze zijn zich bewust van de uitdaging”, merkt hij. “Wat daarbij opvalt, is dat ze de oplossing als eerste vaak zoeken in een betere infrastructuur. Ze zien een fysiek knelpunt, bijvoorbeeld een onoverzichtelijk kruispunt, en pleiten voor aanpassing. Hoe waardevol dat ook is, het raakt volgens mij niet de kern van de oplossing: er is een gedragsverandering nodig bij weggebruikers.”
Educatie én handhaving
De focus op infrastructuur is te verklaren vanuit de mogelijkheden van bestuurders. Zij hebben namelijk weinig instrumenten om het gedrag van mensen te beïnvloeden. “Verkeerseducatie is natuurlijk een krachtig middel, zowel op de basisschool als in het voortgezet onderwijs. Maar het werkt vooral in combinatie met handhaving”, legt Bram uit. “En daarvoor moeten bestuurders bij de politie aankloppen, maar die heeft niet altijd genoeg capaciteit hiervoor. Dit kan verbeteren door onder andere meer contact tussen de politie en gemeenten. Daar ligt een belangrijke kans.”
BRAM MEIJER:
“Verkeerseducatie is natuurlijk een krachtig middel, zowel op de basisschool als in het voortgezet onderwijs. Maar het werkt vooral in combinatie met handhaving.”
Een groter netwerk
“Wat je wil, is dat zoveel mogelijk mensen zich verantwoordelijk voelen voor verkeersveiligheid. Ze moeten daar zelf aan willen bijdragen”, vindt Bram. Ambassadeurs kunnen daarin een grote rol spelen. “Ambassadeurs zetten zich in voor verkeersveiligheid binnen en buiten hun organisatie door voorbeeldgedrag te vertonen en hun omgeving te beïnvloeden. Daarom is uitbreiding van het ambassadeursnetwerk ook zo belangrijk.” “Neem bijvoorbeeld sportverenigingen. De derde helft van een wedstrijd is natuurlijk erg gezellig. Maar alcohol en verkeer gaan gewoon niet samen. Wanneer sportverenigingen hun leden hierop aanspreken, kunnen ze veel bereiken. Er zijn laatst al culturele verenigingen en een carnavalsvereniging lid geworden. Mooi om te zien, maar ook iets wat we nog verder willen uitbreiden.” Een concreet advies aan de bestuurlijke ambassadeurs op dit vlak is om het bedrijfsleven meer in te schakelen. “Bedrijven en bedrijvenverenigingen klagen bijvoorbeeld over de veiligheid op hun terrein, waarop de gemeente moet ingrijpen. Maar ze kunnen zelf ook in actie komen en een thema als te hard rijden bespreken met medewerkers, bezoekers en leveranciers. Een grote transporteur met veel vrachtverkeer kan daar bijvoorbeeld veel mee bereiken.”
Goede ondersteuning
In zijn ronde langs de ambassadeurs peilde Bram ook de tevredenheid over de dienstverlening van het ROV Zuid-Holland. De kennisdeling binnen het ambassadeursnetwerk wordt gewaardeerd en de overlegstructuren werken goed. “Wel kwam naar voren dat bestuurders en ambtenaren behoefte hebben aan verschillende informatie”, legt Bram uit. “Bestuurders willen vooral de hoofdzaken snel tot zich kunnen nemen, terwijl ambtenaren uitgebreider in de materie willen duiken. Het zou dus meerwaarde kunnen hebben om vanuit het ROV te differentiëren tussen verschillende groepen.”
Een duidelijk advies
Verkeersveiligheid is meer dan infrastructuur! Zo heet het rapport waarin Meijer het ROV adviseert op basis van het ‘rondje bestuurders’. “De grote lijn van het advies is: zet in op verkeersveilig gedrag met een combinatie van educatie, campagnes en handhaving. En benut de kansen die het ambassadeursnetwerk biedt. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat een ambassadeur ook een functie heeft binnen zijn of haar eigen organisatie. Ook daar kun je veel betekenen. Een leuk voorbeeld? Bij de gemeente Sliedrecht hadden ze in het kader van verkeersveiligheid een spiegeltje aan de bewoners en medewerkers gegeven met daarop het logo van Maak een punt van nul. Een gadget dat zegt: houd jezelf en elkaar een spiegel voor. Prachtig!”