Jongeren veilig in het verkeer

Tien jaar TotallyTraffic: kracht, belang en uitdagingen

Middelbareschoolleerlingen vormen een kwetsbare groep verkeers­deelnemers. Speciaal voor deze doelgroep bestaat – inmiddels al tien jaar – TotallyTraffic, een programma voor verkeers­veiligheid en educatie. Projectleider Wiesje Hofstede (ROV-ZH) vertelt over het belang, de kracht en uitdagingen.

Jongeren bewust maken van hoe ze zich gedragen in het verkeer en hen leren hoe ze veiliger van A naar B komen. Dat zijn de belangrijkste doelen van TotallyTraffic, vertelt projectleider Wiesje Hofstede. “Middelbare­school­leerlingen raken relatief vaak gewond – of erger – in het verkeer. Dat móet anders. De lessen en het materiaal dat we aanbieden, helpt scholen om op een leuke, aan­sprekende manier aandacht te besteden aan verkeersveiligheid.”

Om te vieren dat TotallyTraffic tien jaar bestaat, organiseert het ROV-ZH op 15 april 2020 een feestelijk evenement. Hou de website, de TotallyTraffic nieuwsbrief en dit magazine in de gaten voor de details.

Van theatervoorstelling tot buitenoefening

TotallyTraffic is een programma van het ROV-ZH. Het is sinds 2009 beschikbaar voor het voortgezet onderwijs en het mbo in Zuid-Holland. Het biedt lesmateriaal en gastlessen over verkeers­veiligheid en verkeerseducatie, gericht op jongeren van 12 tot en met 18 jaar. “We werken samen met lesaanbieders, zoals de ANWB en theatersportbureaus”, vertelt Hofstede. “Doordat de lesaanbieders verschillende vormen hanteren, is ons aanbod behoorlijk divers. De ene keer is het een theater­voorstelling; de andere keer een buitenoefening. De gastlessen en ons lesmateriaal is interactief en snijdt allerlei thema’s aan. Hoe werkt je puberbrein nou eigenlijk? Hoe reageer je op alcohol en drugs? En waarom voelt het zo stom om je fietslampje aan te zetten als al je vrienden dit niet doen? Dat soort vragen behandelen we. We spelen echt in op de leefwereld van jongeren. En op de behoefte van de school: we passen ons aanbod per aanvraag aan.”


Om te blijven inspelen op de actualiteit, vernieuwt het ROV-ZH het lesaanbod continu. “Hiervoor volgen we de media, maar we organiseren ook bijeen­­komsten met scholen, lesaanbieders en account­managers van de gemeenten en regio’s om op te halen wat speelt en waar behoefte aan is.”

Ontzorgen én zelf doen

Hofstede vertelt dat scholen niet verplicht zijn om gebruik te maken van wat het programma biedt. Toch namen in 2018-2019 ruim 130 scholen in Zuid-Holland ieder jaar iets af. Dit betekent dat zo’n 25.000 leerlingen les hebben gekregen, met name over alcohol, drugs en social media in het verkeer en veilig gedrag. “Scholen vinden het natuurlijk ook belangrijk dat hun leerlingen veilig van en naar school komen. Bovendien spelen we in op de hoge werkdruk onder docenten door veel gastlessen aan te bieden.” Ook fijn voor scholen is dat zij sinds een jaar heel eenvoudig online lessen en materiaal kunnen aanvragen. Zij betalen hier niets voor: “Het ROV-ZH behandelt de aanvragen. De factuur voor de afgenomen producten of lessen sturen we direct naar de regio of gemeente. Als wegbeheerder dragen zij immers graag bij aan veiliger gebruik van hun wegen en fietspaden.”


“Maar”, benadrukt Hofstede, “het is niet onze intentie om scholen het werk compleet uit handen te nemen. Een jaarlijkse gastles is niet genoeg om voor gedrags­verandering te zorgen. Het is heel belangrijk dat leerkrachten zelf aandacht blijven vragen voor verkeers­­veiligheid. Vanwege de kracht van herhaling, maar ook omdat ze het belang van verkeers­veiligheid dan onderstrepen.” Het ROV-ZH ontwikkelt daarom, naast het reguliere lesmateriaal, speciale opvolg­lessen die scholen na een gastles zelf kunnen geven.

"Het is heel belangrijk dat leerkrachten zelf aandacht blijven vragen voor verkeersveiligheid."

Oproep aan gemeenten en regio’s

In de afgelopen jaren heeft Hofstede gemerkt dat de mate van aandacht voor verkeers­veiligheid sterk afhankelijk is van persoonlijke drive. “Verlaat een gedreven contact­persoon een school, dan merk je vaak dat die school meteen een stuk minder doet met ons lesaanbod. Hierdoor ontstaan niet alleen grote verschillen in betrokkenheid per school, maar ook tussen regio’s.” Volgens Hofstede mogen gemeenten en regio’s best wat actiever scholen benaderen om aandacht te vragen voor TotallyTraffic. “Regio’s zijn verant­woordelijk voor het werven van scholen en hebben hiervoor account­managers aangesteld. In gemeenten die een actieve wethouder of medewerker hebben en extra budget ter beschikking stellen, doen duidelijk veel meer scholen mee dan in gemeenten die hier geen eigen beleid voor hebben. Natuurlijk heeft niet iedere gemeente hier budget en capaciteit voor, maar dit gegeven onder­streept wel het belang van actieve werving.” Hofstedes oproep is duidelijk: “Stel waar mogelijk capaciteit beschikbaar voor werving. Laat zien dat je als wegbeheerder de verant­woordelijkheid voor de veilige infrastructuur op de school­routes serieus neemt. En bundel krachten binnen je regio. Laat als overheid aan scholen merken dat je verkeers­veiligheid belangrijk vindt. Het ROV-ZH is altijd bereid lokale ambassadeurs te ondersteunen.”

Trots

Hofstede is trots op TotallyTraffic. Met name op de nieuwe website, die het doen van een aanvraag een stuk gemakkelijker maakt. “De website zorgt er daarnaast voor dat iedere regio op dezelfde manier met ons aanbod werkt. Waar in het verleden lesaanbieders in opdracht van de regio naar een school gingen, kan een school nu het complete aanbod vinden op onze website. Iedere aanvraag gaat via ons systeem en scholen, regio­account­manager en lesaanbieder kunnen eenvoudig afspraken onderling maken over de uitvoering en de financiën. Hierdoor kunnen wij de kwaliteit voor iedereen waarborgen en hebben we beter zich op wie wat afneemt. Dit helpt ons om door te ontwikkelen.” Want lessen van kwaliteit blijven bieden die naadloos aansluiten bij de behoeften van scholen, dat is wat het ROV-ZH wil. “We zijn nu bijvoorbeeld bezig met een speciale pilot voor het praktijk­onderwijs. Hiermee testen we of we leerlingen met maquettes kunnen voorbereiden op het cbr-examen.”