Verkeersveiligheid op de kaart
Column door Astrid Homan, programmamanager ROV-ZH
Astrid Homan is sinds 1 mei van dit jaar programmamanager van het ROV Zuid-Holland. Het is haar ambitie dat aandacht voor verkeersveiligheid net zo gewoon wordt als aandacht voor duurzaamheid.
In 2005 rolde ik de wereld van duurzaam ondernemen in. Mijn eerste project bij de stichting waar ik aan de slag ging, was een project om in samenwerking met accountmanagers van een bank ondernemers bewust te maken van de waarde van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Duurzaam ondernemen stond toen nog in de kinderschoenen. We moesten ondernemers uitleggen wat het was en waarom het meerwaarde had voor hun onderneming.
Ik ben ondertussen andere dingen gaan doen dan adviseren over duurzaam ondernemen. En inmiddels heeft elke zichzelf respecterende organisatie aandacht voor dit onderwerp. Sommigen meer dan anderen, vaak met echte inhoud, soms vooral voor de bühne. Maar MVO staat op de kaart. We hoeven elkaar niet meer uit te leggen waar het over gaat of waarom het belangrijk is.
‘Verkeersveiligheid is relevant voor iedere organisatie en iedereens verantwoordelijkheid.’
Zouden we het thema verkeersveiligheid ook op die manier op de kaart kunnen krijgen? Of weten we al waar het om gaat? Ik kende de uitdagingen niet toen ik mijn werkzaamheden begon in dit voor mij nieuwe werkveld.
De cijfers spreken voor zich: gemiddeld komen in Nederland elke dag twee weggebruikers niet meer thuis omdat zij omkwamen in het verkeer. Tot 2014 waren we als Nederland trots op onze ongevalscijfers. Voor zover ‘trots’ een gepast woord is, want elk slachtoffer is er één te veel. Er was een dalende lijn in het aantal ongevallen. Die trend is gestagneerd, gekeerd en met elkaar voelen we terecht de urgentie om opnieuw de dalende lijn te vinden. Op alle fronten wordt gewerkt aan een nieuwe impuls, een nieuwe denkwijze: risicogestuurd. Met alle betrokkenen willen we nóg beter in kaart brengen waar de gevaren liggen en met elkaar komen tot een aanpak die ongevallen gaat voorkomen. We zetten door met handhaving, inrichting en beïnvloeding en maken een punt van ons doel: nul verkeersslachtoffers.
Trots ben ik op wat we als ROV-Zuid-Holland hebben neergezet op 9 september met het symposium Verkeersveiligheid, wat is het jou waard? Het was groots volgens de tweet van Peter van der Knaap, directeur SWOV, die een keynote speech verzorgde. Betrokkenen uit het hele werkveld en daarbuiten waren aanwezig om met elkaar van gedachten te wisselen en geïnspireerd te raken.
Verkeersveiligheid is een zaak van veel partijen. Zoals gemeenten, provincies en de Rijksoverheid. Maar ook de kennis en steun van wetenschappers, bedrijven en maatschappelijke organisaties zijn nodig om ongelukken in het verkeer te voorkomen’, aldus het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030. Binnen het ROV Zuid-Holland zeggen we: verkeersveiligheid is relevant voor iedere organisatie en het is ieders verantwoordelijkheid. Het is mijn ambitie dat aandacht voor verkeersveiligheid net zo gewoon wordt als aandacht voor duurzaamheid. Waarom is het onderwerp eigenlijk geen standaard thema in een risico-inventarisatie van elke organisatie?
Het grootste deel van de ongevallen wordt veroorzaakt door onveilig gedrag in het verkeer – bewust of onbewust. Toch een glaasje te veel op, toch net iets te hard gereden, toch geen verlichting aan op de fiets, toch even afgeleid door de telefoon of omdat we andere muziek willen of omdat we koffiedrinken en de beker net onhandig vasthouden… We kunnen de weg nog zo veilig inrichten, we kunnen de pakkans bij overtredingen vergroten, maar het gaat er uiteindelijk om hoe we ons gedragen als we aan het verkeer deelnemen.
Gedrag verander je door elkaar erop aan te spreken. Door kennis te delen. Door mensen te laten ervaren wat er mis kan gaan en hoe het anders kan. Als we echt een punt willen maken van nul, hebben we de inzet van iedereen nodig. Verkeersveilig gedrag moet de norm worden. Als ROV-Zuid-Holland zetten we daarom actief in op een brede aanpak. We vragen organisaties niet alleen om kennis te delen, maar om zelf actief aan de slag te gaan. Om in de eigen organisatie in kaart te brengen waar risico’s en kansen liggen voor meer veiligheid onderweg en het voorkomen van ongevallen.
Veiligheidsbeleid is een groeiend aandachtsveld in vele organisaties. Verkeersveiligheid is daar nog niet altijd onderdeel van. Samen kunnen we ervoor zorgen dat dit wel vanzelfsprekend wordt. Voor overheden, bedrijven, scholen, instellingen, verenigingen… Voor iedereen. Dan maken we pas echt een punt van nul.
Astrid Homan
Het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland (ROV-ZH) is een uitvoeringsorganisatie van de provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Ons belangrijkste doel is om verkeersveilig gedrag binnen de provincie Zuid-Holland de norm te maken. Dit doen we onder meer door het aanbieden van educatieve programma’s en het uitrollen van verkeersveiligheids campagnes.